KARADENİZ BÖLGESİ

KONUMU, SINIRLARI  VE  KOMŞULARI:

Yurdumuzun  kuzeyinde, Sakarya’nın  doğusundan  Gürcistan’a  kadar  Karadeniz’e  paralel  olarak  bir  şerit  gibi  uzanır.

Gürcistan, D. Anadolu, İç  Anadolu  ve  Marmara  Bölgeleriyle  ve  adını  aldığı  deniz  ile  komşudur.

ALANI  VE  NÜFUSU:

Gerçek  alanı  olan  143.537 Km2  ile  Türkiye  topraklarının  %18’ini  kaplar. Alan  bakımından  3. Büyüklükteki  bölgemizdir.  Bölge  Doğu-Batı  doğrultusunda  1400 Km, Kuzey-Güney  doğrultusunda  100-200  Km  ile  bir  şeride  benzer.

Nüfusu  2000  sayımına  göre  8.4  milyondur. Nüfus  yoğunluğu  Km2’ye  59  kişidir. Bu  Türkiye  ortalamasının  altındadır. (Türkiye  ortalaması  Km2’ye 83  kişi)

BÖLÜMLERİ:

1.Batı  Karadeniz  

2.Orta  Karadeniz  

3.Doğu  Karadeniz

YERYÜZÜ  ŞEKİLLERİ:

Kıyıları:

Dağlar  kıyıya  paralel  olarak  uzandığı  için  kıyılar  az  girintili-çıkıntılıdır. Bu  kıyı  tipine  Boyuna  Kıyı  Tipi  denir.

Tek  doğal  limanı  Sinop’tur. Arkasındaki  dağların  ulaşımı  zorlaştırması  nedeniyle  fazla  gelişmemiştir. Buna  rağmen  Trabzon, Samsun  gibi  limanlar  yapay  olmasına  rağmen  ulaşımları  sayesinde  gelişmişlerdir.

Bu  kıyı  tipinde  bir  kıyı  aşındırma  şekli  olan  Falez (Yalıyar)  çok  görülür.

Dağları:

Batı  K.: Küre  (İsfendiyar) Dağları,  Bolu Dağları,  Ilgaz  Dağları,  Köroğlu  Dağları

Orta  K.: Canik  Dağları

Doğu  K.:D.Karadeniz  (Rize) Dağları ( Zirvesi: Kaçkar D.3932), Giresun  Dağları,

Çimen, Kop, Mescit, Akdağ  ve  Yalnızçam  Dağları

D. Karadeniz’de  Zigana  ve  Kop  geçitleri  vardır.

Akarsuları:

Bartın  Çayı (Ulaşım  yapılabilir.), Yenice (Filyos)  Çayı

Kızılırmak (Türk.’nin  en  uzun ırmağı), Yeşilırmak  ve  Çoruh (Gürcistan’dan  dökülür.)

Ovaları:

Kastamonu, Bolu  ve  Düzce  Ovaları. Bafra  ve  Çarşamba  Delta  Ovaları

Gölleri:

Sera  ve  Tortum  gölleri (Heyelan  Gölleri),  Abant  ve  Yedigöller. Baraj  Gölleri: Almus, Suat  Uğurlu, Hasan  Uğurlu (Yeşilırmak), Hirfanlı  ve  Altınkaya (Kızılırmak), Sarıyar (Sakarya)

İKLİM  VE  BİTKİ  ÖRTÜSÜ:

Bölgenin  kıyı  kesiminde  Karadeniz  İklimi  görülür. İklim  bu  alanlarda  her  mevsim  yağışlı  ve  ılımandır. En  fazla  yağışı  sonbaharda, en  azını  yazın  alır. Bitki  örtüsü  Ormandır. Bölge  orman  bakımından  ilk  sırada  gelir. Yağışlı  ve  ılık  olduğu  için  yangın  çok  azdır. En  fazla  yağış  alan  bölgemizdir. Rize’de  en  fazla  alan  şehirdir.

İç  kesimlerde  iklim  karasallaşır. Dağların  bu  güney  yamaçlarında  yazları  sıcak  ve  kurak  kışları  soğuk  ve  kar  yağışlı  bir  iklim  görülür. En  fazla  yağışı  ilkbaharda, en  azını  yazın  alır.  Bitki  örtüsü  ise  buralarda  Bozkırdır.

Yağışın  bol  olması  sayesinde  orman  ve akarsuların  debileri (su  miktarları)  fazladır. Yağışın  yeterli  olması  sayesinde  nadasa  bırakmanın  en  az  olduğu  bölgemizdir. Bölge  kuzeye  yakın  olduğu  için  güneşten  yararlanma  süresi azdır, gölge  boyu  uzundur, gece-gündüz  süresi  arasında  fark  en  fazladır. Kimyasal  çözülmenin de  en  fazla  olduğu bölgemizdir.   

TARIM  VE  HAYVANCILIK:

Fındık: Ordu  ve  Giresun  çevresinde. Türkiye’de  ve  Dünyada  1.Sıradadır.

Çay: Rize  kıyılarında. Bol  yağış  ve  yıkanmış  toprak  ister. Türkiye’de  1.Sıradadır.

Tütün: Orta  Karadeniz  ve  Bolu-Düzce  ovası. Yağışı  sevmez. Türkiye’de  2.Sıradadır.

Mısır: Bölgenin  yağışlı  kıyılarında. Bölgede  tüketilir. Türkiye’de  1.Sıradadır.

Şekerpancarı: Orta  Karadeniz’de, Soya  Fasulyesi  ve  Keten-Kenevir: Kastamonu, Sinop, Zonguldak  ve  Ordu’da. Tahıl: Karasal  iklimin  görüldüğü  iç  kesimlerde. Sebze  ve  Meyve: Sulamanın  yapılabildiği  kıyı  ve  iç  ovalarda. Zeytin  ve  Turunçgiller: D. Karadeniz’de  az  bir  alanda yetiştirilir.

Kıyı  kesiminde  yağışlı  ve  gür  otlaklara  sahip  alanlarda  büyükbaş  hayvan, iç  kesimdeki  düzlüklerde  ise  küçükbaş  hayvan  yetiştirilir. Arıcılık  ve  balıkçılıkta  diğer  hayvancılık  faaliyetleridir.

YER ALTI  ZENGİNLİKLERİ:

Taşkömürü: Zonguldak , Bartın  ve  Kastamonu’da. Türkiye’de  tek.

Bakır: Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli (Rize). Türkiye’de  1.Sıradadır.

Linyit: Bolu, Çankırı, Amasya, Samsun, Ankara’da. Demir: Ordu’da.

Manganez: Trabzon, Artvin, Amasya  ve  Kastamonu’da  çıkarılır.

ENDÜSTRİ:

Demir-Çelik  Sanayisi: Karabük  ve  Ereğli’de. Bakır  Tesisleri: Samsun’da.

Şeker  Sanayisi: Turhal, Amasya, Suluova, Çorum, Kastamonu  ve  Çorum’da.

Tütün  Sanayisi: Samsun  ve  Tokat’ta. Kağıt  Sanayisi: Batı  Karadeniz’de.

Çay  Sanayisi: Rize  ve  çevresi. Fındık  Sanayisi: Ordu  ve  çevresi.

Gıda  ve  Dokuma  Sanayisi: Büyük  kentlerin  yakınlarında  Kurulmuştur.

NÜFUS  VE  YERLEŞME:

2000  Sayımına  göre  bölgenin  nüfusu  8.4  Milyondur. .Nüfus  yoğunluğu  Km2’ye  59  kişidir. Nüfus  yoğunluğu  bakımından  Doğu  Anadolu’dan  sonra  en  az  2. yoğunluktaki  bölgedir. Bu  Türkiye  ortalamasının  altındadır. Çünkü  bölgenin  geçim  kaynakları  kısıtlı  olduğu  için  çok  göç  verir. Nüfus  kıyı  bölümüne, iç  ovalara  ve  Batı  Karadeniz’deki  maden  ve  sanayi  alanlarına  toplanmıştır.

Nüfus  Artış  Hızı  %o 4’tür  (Türkiye %o18.34)  Yeryüzü  şekilleri  nedeniyle  Dağınık  Kır  Yerleşmesi  çok  görülür. Ev  yapımında  ağaç  sık  kullanılır. Nüfusun  %51’i  kırsal  kesimde  yaşar (Türkiye’de % 35) , Halkı genellikle   tarım  ve  hayvancılıkla  uğraşır.

TURİZM:

Bolu’da  Abant  Gölü  ve  Yedigöller. Kastamonu’da  Safranbolu  Evleri. Bolu-Kartalkaya  ve  Ilgaz  Dağlarında  Kayak  Turizmi. Samsun  ve  Tokat’ta  Kaplıcalar. Trabzon-Maçka’da  Sümela  Manastırı.

Plajlar  ve  Karadeniz  Yaylalar.

TARİHİ  ÖNEMİ:

Samsun  M. Kemal’in  19  Mayıs  1919’da  Anadolu’ya  ayak  bastığı  yerdir. Havza,  Tokat  ve  Amasya  Milli  Mücadeledeki  diğer  önemli  kentlerdir.

Kastamonu’da  M. Kemal’in  şapka  takarak.  Kılık  Kıyafet  İnkılabını  başlattığı  şehirdir.

BÖLGE  HAKKINDA  NOTLAR:

Ø  Alan  bakımından  %18  ile  3.  Büyük  bölgemizdir.

Ø  Kırsal  nüfusun  en  fazla  olduğu  bölgemizdir.

Ø  Ormanlarımızın  %27’sine  sahip  olarak  1.Sıradadır.

Ø  En  fazla  yağış  alan  bölgedir.

Ø  Nadasa  bırakmanın  en  az  olduğu  bölgedir.

Ø  Temel  geçim  kaynağı  tarımdır.

Ø  En  çok  göç  veren  bölgedir.

Ø  Güneşten  yararlanma  oranı  en  az  bölgedir.

Ø  Gölge  uzunluğu  en  fazla  bölgedir.

Ø  Gece-Gündüz  süresi  arasındaki  farkın  en  fazla  olduğu  bölgedir.

Ø  Kimyasal  çözülmenin  en  fazla  olduğu  bölgedir.

Ø  En  fazla  heyelan  olan  bölgedir.

Ø  En  fazla  falez (yalıyar)  olan  bölgedir.

Ø  Çay, Fındık, Mısır, Keten-Kenevir, Soya  Fasulyesi  üretiminde  1. Sıradadır.

Ø  Taşkömürünün  tamamı  ve  Bakırın  yarısı  bu  bölgeden  sağlanır.

Ø  Kereste  en  çok  Sinop, Kastamonu  ve  Bolu’da  üretilir.

Ø  Boyuna  kıyı  tipi  görülür.

Ø  Sıcaklık  ortalaması  14-15  derece,  yağış  ortalama  1000  mm’dir.

Ø  Çatalağzı  Termik  Santrali  bu  bölgededir.

Ø  Kızılırmak  Türkiye’nin  en  uzun  ırmağıdır.

Ø  Batın  Çayının  kısa  bir  bölümünde  akarsu  ulaşımı  yapılabilmektedir.

Ø  Yeryüzü  şekilleri  nedeniyle  İnsan  ve  hayvan  gücüyle  tarım  yaygındır.