LOZAN ANTLAŞMASININ ÖNEMLİ MADDELERİ

• Kapitülasyonlar tamamen kaldırılır.
• Misak-ı Milli Sınırları içerisinde yaşayan herkes Türk vatandaşı olarak kabul edilir ve azınlık sorunu ortadan kalkar.
• İtilaf devletleri en kısa sürede İstanbul’u ve Boğazları boşaltmayı kabul eder ve 2 ekim 1923 de İstanbul TBMM’ye geçer.
• Yunanistan savaş tazminatı olarak Trakya’da Karaağacı bize bırakır Meriç nehri aramızda sınır olarak kabul edilir.
• Yunanlılar sınırlarımıza yakın adalardaki silahları kaldırmayı kabul eder.
• Güneydeki Suriye sınırımızın 1921 yılında Fransızlarla yaptığımız Ankara antlaşması aynen devam eder.
• İngilizler Mondros’tan sonra  işgal ettikleri Musul ve Kerkük’ten geri çekilmeyince Irak sınırı konusunda bir antlaşma yapılamaz.
• TBMM Osmanlıdan kalan Borçları Fransız para biriminden ödemeyi kabul eder.

     13 ekimde İstanbul yerine Ankara Başkent yapılır.

     29 Ekim 1923 ‘de Cumhuriyet ilan edilerek;

          Devletin ve rejimin adı belirlenmiş oldu.

          Devlet başkanlığı sorunu çözümlendi

          Meclis Hükümeti sisteminden , kabine sistemine geçilmiş oldu.

   Oy birliği ile Cumhurbaşkanlığına Mustafa Kemal seçilir. Mustafa Kemal İsmet Paşayı Başbakan olarak belirler. TBMM başkanlığına da Fethi Bey seçilir.

LOZAN VE CUMHURİYET SONRASINA BIRAKILAN DIŞ SİYASİ SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ ;

1)      Yabancı Okullar ve Patrikhane Sorunu ; Bu sorunlar Tevhid-i Tedrisat yasası , Milli Eğitim yasasının çıkarılması ve 1926 yılı Türk Medeni Kanunun hazırlanması ile çözümlenmiştir.

2)     İngilizlerle Irak Sorunu (Musul-Kerkük sorunu) ;  1925 Şubatında Güneydoğuda Şeyh Sait ayaklanmasının başlaması ile Cumhuriyet ve Laiklik düzeninin tehlikeye düştüğünü gören M.Kemal geri adım atar 1926 da İngilizlerle imzalanan Ankara antlaşması ile Musul ve Kerkük kaybedilir.

3)     Mudanya  ve Lozanda, Türkiye ile Yunanistan İstanbul ve Batı Trakya dışındaki yerlerdeki Türk ve Rumları Karşılık değiş tokuş etmeyi kabul ederler.

4)     Lozanda Boğazlar TBMM’ye bırakılır ama boğaz trafiğinin düzenlenmesi Başkanı Türk olan Milletler cemiyetine ait bir komisyona bırakılır. Fakat 1930 lu yıllarda İtalya ve Avrupa’nın Avrupa ve dünya barışını tehdit etmesi sonucu Denetim tamamen Türkiye ye bırakılır.

5)     Hatay sorunu ; Lozanda Fransızlarla İmzalanan Ankara Antlaşmasında bir değişiklik yapılmadığı için Hatay sınırlarımız dışında kalmıştır. Fransa’nın Suriye’nin bağımsızlığı ilan edip bu ülkeden çekilince Hatay halkının Türk olduğunu ispatlamak için M.Kemal sorunu Birleşmiş Milletlere götürür ve bölgede yapılan halk oylaması ile bağımsız Hatay cumhuriyeti kurulur (2 Eylül 1938). Hatay 1940 yılında Türkiye’ye katılma kararını alır ve sorun çözülür. Bu nedenledir ki 2.Dünya savaşına girmeye gerek kalmaz.