MARMARA BÖLGESİ

KONUMU, SINIRLARI  VE  KOMŞULARI:

Ülkemizin  kuzey-batısında  yer  alır. Bulgaristan, Yunanistan, Karadeniz, Marmara  ve  Ege  Denizleri, Karadeniz, Ege, İç  Anadolu  ve  Karadeniz  Bölgeleri  ile  komşudur.

ALANI  VE  NÜFUSU:

Gerçek  alanı  67.306  Km2. Ülke  yüzölçümünün  %8.5’ini  kaplar. 6.Büyüklükteki  bölgemizdir.

Nüfusu  2000  sayımına  göre  17.3  milyondur. Nüfus  yoğunluğu  Km2’ye  258  kişidir. Bu  Türkiye  ortalamasının  altındadır. (Türkiye  ortalaması  Km2’ye 83  kişi)

BÖLÜMLERİ:

1.Yıldız  Dağları  (Istranca) Bölümü  

2.Ergene  Bölümü  

3.Çatalca-Kocaeli  Bölümü                

4.Güney  Marmara  Bölümü

YERYÜZÜ  ŞEKİLLERİ:

Kıyıları:

Karadeniz  ne  Kuzey  Marmara  kıyıları  fazla  girintili-çıkıntılı  değildir. Falez (Yalıyar)  çok  vardır. Fakat  Güney  Marmara  kıyıları  girintili-çıkıntılıdır.

İzmit, Gemlik, Erdek  ve  Saros  körfezleri  vardır.

Gelibolu, Biga, Kapıdağ, Armutlu, Çatalca-Kocaeli  başlıca  yarımadalarıdır.

Gökçeada, Bozcaada, Marmara  Adaları, İmralı, İstanbul  Adaları  ise  başlıca  adalarıdır.

İstanbul  ve  Çanakkale  Boğazları  Ria  Tipi  kıyılardır.

Kapıdağ  Yarımadası  bir  kıyı  biriktirme  şekli  olan  Tombolo’dur.

Dağları:

Ortalama  yükseltisi  en  az  bölgedir.  En  yüksek  dağı  Uludağ’dır (2543 m).

Yıldız  Dağları, Koru  Dağlar, Işıklar  Dağları, Biga  Dağları, Samanlı  Dağları  diğer  dağlarıdır.

Yerşekilleri  sade  olduğu  için  ulaşımı da  kolaydır.

Akarsuları:

Sakarya’nın  aşağı  kesimi, Susurluk, Meriç  ve  onun  kolu  Ergene.  Bu  akarsular  baraj  yapımı  için  uygun  değildir. Ağızlarında  delta  oluşturamazlar. Çünkü  akıntı  ve  yatak  eğimi  fazladır.

Ovaları:

Kastamonu, Bolu  ve  Düzce  Ovaları. Bafra  ve  Çarşamba  Delta  Ovaları

Gölleri:

İznik, Manyas, Sapanca  ve  Ulubatlı  Tektonik  göldür.

Terkos, Küçük  ve  Büyük  Çekmece  Gölleri  Kıyı  Seti  gölüdür.

Ömerli  Baraj  gölü de  bulunmaktadır.

İKLİM  VE  BİTKİ  ÖRTÜSÜ:

Marmara  Bölgesi  konumu  sebebiyle  iklim  ve  bitki  çeşitliliğine  sahiptir. Karadeniz  kıyılarında  Karadeniz  İklimi  ve  Ormanlar  görülür.

Istrancaların  güneyinde  Karasal  İklim  ve  bozkır  görülür.

Güney  Marmara’da  bozulmuş  Akdeniz  İklimi  ve  Maki  görülür. Burada  yazlar  sıcak  ve  kurak  kışlar  ılık  ve  yağışlıdır.

TARIM  VE  HAYVANCILIK:

Yüzölçümüne  göre  ekili-dikili  alanı  en  fazla  bölgemizdir. Sebebi  engebenin  az, düzlüklerin  fazla  olmasıdır. Makineli  tarım  yaygındır. İklim  çeşitliliği  yetiştirilen  ürünleri de  çeşitli  kılmaktadır. Ulaşımın  kolay  olması, sulamanın  yaygın  olması   ve  tüketici  nüfusun  fazla  olması  nedeniyle  tarım  gelişmiştir. Fakat  kalabalık  nüfusa  yetmediği  için  başka  bölgelerden  de  gelmektedir.

Tütün: A.Pazarı (Türkiye’de %8  ile 3.), Ayçiçeği: Ergene  Havzası (Türkiye’de  1.)

Zeytin: Güney  Kıyılarında (Türkiye’de  %27  ile  2.), Pamuk: Balıkesir (Yağışın  azalması  sayesinde.)

Şekerpancarı: Trakya-Alpullu, Adapazarı  ve  Susurlukta  sulanabilen  alanlarda.

Buğday: İç  kesimlerde (Türkiye’nin  %13’ü), Pirinç: Ergene  ve  Meriç  havzalarında (Türkiye’de 1.)

Mısır: Doğu  Marmara  ve  Trakya’da. (Türkiye’de  2.)

Hayvancılık  genellikle  besicilik  ve  ahır  hayvancılığı  şeklindedir. Bunun  sebepleri  tarım  arazisinin  fazlalığı, tüketici  nüfusun  fazla  olması,  pazarlama  sorununun  olmaması  ve  yer  şekilleri  ve  iklim  şartlarının  buna  uygun  olmasıdır. İstanbul  ve  çevresinde  kümes  hayvancılığı, Bursa  ve  çevresinde  ipekböcekçiliği  yapılmaktadır.

YERALTI  ZENGİNLİKLERİ:

Bor: Susurluk, Bigadiç- Balıkesir (Türkiye’de  1.), Volfram (Tungsten):Uludağ-Bursa, Demirköy-Kırklareli (Türkiye’de  1.), Mermer: Güney  Marmara, Linyit: Bölgenin  genelinde, Barit: Lapseki-Çanakkale, Doğalgaz: Kırklareli, Demir: Kocaeli ve  Sakarya, Manyezit-Magnezyum: Bilecik, Krom: Bursa, Kurşun-Çinko: Balıkesir  ve  Çanakkale,  Seramik  Kili: İstanbul  ve  Çanakkale

ENDÜSTRİ:

Bölge  ekonomisi  gelişmiştir. Milli  gelirimizin  %20’si  bu  bölgeden  karşılanır. Sanayi  işçilerimizin  yarısı  burada  çalışır  ve sanayi  ürünlerinin  1/3’ü  bu  bölgeden  karşılanır. Ulaşımını  kolay  olması, hammadde  teminin  kolay  olması, Hinterlandının  geniş  olması, işgücünün  fazla  olması, tüketici  nüfusunun  fazla  olması  ve  pazarlama  kolaylığı  gibi  sebeplerle  sanayisi  gelişmiştir.  Enerji  üretimi  en  az  olan  bölge  olmasına  rağmen  enerji  tüketiminde  ilk  sıradadır.  Türkiye’nin  en  büyük  sanayi  kuşağı  olan  İstanbul-Kocaeli-Adapazarı  bu  bölgede  yer  alır. Bursa  başka  bir  sanayi  ilidir. İstanbul  en  işlek  ve  gelişmiş  limanımız  olarak en  büyük  ithalat  limanımızdır.

İzmit’te  İpraş  Petrol  Rafinerimiz  bulunmaktadır. Ambarlı-İstanbul’da  Doğalgaz  ve  Fuel Oil, Bursa  ve  Hamitabat’ta  Doğalgaz, Kırklareli  ve  Orhaneli’nde  termik  santraller  vardır.

Bursa’da  dokumacılık, otomotiv  ve  konserve  sanayisi  vardır. İzmit’te  ise  kağıt, petro-kimya  ve  İpraş  Rafinerisi  vardır.

NÜFUS  VE  YERLEŞME:

2000  Sayımına  göre  bölgenin  nüfusu  17.3 Milyondur .Nüfus  yoğunluğu  Km2’ye  258  kişidir. Bu  Türkiye  ortalamasının  çok  üstündedir (Türkiye  ortalaması  83  kişidir.)  Kentsel  nüfusu  en  fazla  olan  bölgemizdir. Halkın  % 79’u  kentlerde  yaşar.  Nüfusu  çok  fazla  olduğu  için  diğer  bölgelerden  ürün  alır. Nüfus  Çatalca-Kocaeli  yarımadasına  yoğunlaşmıştır. İstanbul  en  kalabalık  ilidir. İzmit, Adapazarı  ve  Bursa  diğer  büyük  illeridir. Nüfus  artış  hızı  %o 27’dir (Türkiye  %o 18.34). Nüfus  ve  nüfus  yoğunluğunda  1.  sıradadır.

TURİZM:

Turizm  geliri  en  fazla  olan  bölgemizdir. Bölgede  başta  İstanbul, Bursa  ve  Edirne  olmak  üzere  Osmanlı  eserleri  çoktur. Bursa’da  kaplıcalar  bulunmaktadır. Balıkesir’de  Kuş  Cenneti  bulunmaktadır. Bursa-Uludağ  önemli  bir  kış  turizm  merkezimizdir. Bölgede  bulunan  adalar  ve  kıyılar  turist  çeken  diğer  yerlerdir. İstanbul  bütün  yıl  fuar  ve  kongreler  sayesinde  önemli  sayıda  turist  çekmektedir.

TARİHİ  ÖNEMİ:

Bilecik, Bursa, Edirne  ve  İstanbul  illerinin  Osmanlı  Tarihinde  önemli  yerleri  vardır. Bu  kentler  bu  devletin  başkentliğini  yapmıştır. Çanakkale’de  1915te  Çanakkale  Savaşına  sahne  olmuş  bir  kentimizdir.

 BÖLGE  HAKKINDA  NOTLAR:

Ø  Yüzölçümüne  göre  6.  Sıradadır.

Ø  Ortalama  yükseltisi  en  az  bölgedir.

Ø  Nüfus  ve  nüfus  yoğunluğu  en  fazla  olan  bölgedir.

Ø  En  fazla  iç  göç  alan  bölgedir.

Ø  Sanayisi  en  gelişmiş  ve  sanayi  nüfusu  en  fazla  bölgedir.

Ø  İşçi  nüfusu  en  fazla  bölgedir.

Ø  Alanına  oranla  ekili-dikili  alanı  en  fazla  bölgedir.

Ø  İki  kıtada  toprağı  olup  iki  çok  önemli  boğaza  sahiptir.

Ø  Orman  bakımından  %19  ile  3.  Sıradadır.

Ø  Yünlü  ve  ipekli  dokumada  ilk  sırada  yer  alan  bölgedir.

Ø  Boğazlar  ria  kıyı  tipidir.

Ø  İstanbul  en büyük  ithalat  limanımızdır.

Ø  En  çok  vergi  veren  bölgemizdir.

Ø  Bor  üretiminde  Türkiye’de  ve  Dünyada  ilk  sıradadır.

Ø  Alanına  oranla  tarım  arazisi  en  fazla  bölgedir.

Ø  Ekonomimize  katkısı  daha  çok  sanayi  alanındadır.

Ø  Hizmet  sektörünün  en  fazla  olduğu  bölgedir.

Ø  Çayır  ve  otlakları  en  az  bölgedir. (Alanının  1/10’undan  az)

Ø  Ürün  vermeyen  toprakları  en  az  bölgedir.

Ø  Enerji  üretimi  en  az  ama  tüketimi  en  fazla  bölgedir.

Ø  Turizm  gelirleri  en  fazla  olan  bölgedir.

Ø  Şeftali, Ayçiçeği, Pirinç  ve  Kestane  üretiminde  ilk  sıradadır.

Ø  Madenler  bakımından  en  zengin  ili  Balıkesir’dir.

Ø  Kağıt  sanayisinin  en  fazla  olduğu  bölgedir.

Ø  Ortalama  sıcaklık  14-16  derece,  yağış  600-900  mm’dir.

Ø  En  fazla  yağışı  kışın, en  azı  yazın  alır. Yazın  Karadeniz  ikliminin  etkisiyle  yağış  alır.

Ø  Okur  yazar  oranı  en  fazla  bölgedir.

Ø  Ekonomimize  katkısı  sanayi  ve  ticaret  alanındadır.

Ø  Şehirleri: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Yalova, Kocaeli, Adapazarı, Bursa, Çanakkale, Balıkesir  ve  Bilecik’tir.